٥٠ ساڵی نەزۆک: سەرچۆپیکێشیی قوربانییان لە ئاهەنگە دیوەخانئاساکەدا

(٥)

کۆتایی

ئاڤان کەمال

قۆناغی زانکۆ، وەک جیهانی پاش سانسۆرە جیدییەکانی خوێندنگە، هەمیشە لای خوێندکار هەڵگری وێنایەکی جوان و سیحراوی بووە و وەک دەروازەیەکی فراوانی لەسەرپشت بینراوە، کە لە هەمبەر خەون و خولیا و وزەی گەنجدا هەردەم بە پۆزەتیڤی دەمێنێتەوە. ئەمە سەبارەت بە خوێندکار بە گشتی، بەڵام کاتێک بابەتەکە دێتە سەر خوێندکاری بەشەناوخۆیی و بەتایبەتییش خوێندکاری کچ، هاوکێشەکە بە تەواوی دەگۆڕێت و ئەم خەونە پێشوەختانە زیاتر ڕەنگ و ئومێد بە خۆیانەوە گرێ دەدەن، لەبەر چەند هۆکارێکی وەک ئەو وێنا گشتییەی کە خوێندکاری هەردوو ڕەگەز هەیانە بۆ زانکۆ و ئەو قۆناغە تازەیەی خوێندن.

هەروەها بابەتی مانەوەی کچان لە بەشەناوخۆییەکان، کە چیتر لە لای ئەو ''بەشەناوخۆیی'' تەنها جێگەیەکی ئاسایی نییە بۆ مانەوە، بەڵکو ڕزگاربوونە لە کۆت و سانسۆرە خێزانییە توندەکانی براگەورە و باوک و خێزان، کە بە درێژایی قۆناغەکانی پێشتری خوێندنی لەگەڵی ژیاوە و چەندین خەونی لە خۆیدا خەفە کردووە. لێرەوە خەونی لەمسکردنی ئازادی و کارکردنی بێ کۆتوبەندی بۆ خەونەکان، وا دەکات زانکۆی وەک ستەیجێکی بێوێنە و دەرفەتێکی دەگمەنی ژیان بێتە پێش چاو، کە دەتوانێت بە ڕەهایی نمایشی تواناکانی دەست پێ بکات! خەیاڵی ئەوەی گوایە چیتر لەبەر دواکەوتنی سەعاتێکی لە گەڕانەوە، موحاسەبەی ناکرێت، ئیتر دەتوانێت لە کۆمەڵە و گرووپی ئەکتیڤ ئەندام بێت و پێکەوە گۆڕانکاری بکەن، ئەندێشەی دەتەنن، بێئاگا لەوەی گەر خێزان خۆیشی حزووری نەبێت، سەرکوتکەرێکی قەبەتر و جیدیتر و بێسنوورتر دێتە مەیدانی خەونەکانیەوە و هاوکێشەکەی بۆ تێکوپێک دەدات، کە ئەویش ''ئیدارە شکۆدارەکەی زانکۆ''یە و تێیدا هەموو وزە و چالاکییەک بۆ گۆڕانکاری، دەکرێتە مێژوو، هەموو جووڵە و ڕەنگێک دەچێتە دەمی ڕابردووە و ماناکەی لە ئێستادا دەخەسێنن!

بێئاگا لە ئینتیمای لەرزۆکی هاوڕێیانی و جێهێشتنی لەپڕ و ناوادە و تەنیاکردن و نیوەچڵکردنی پرۆژەکانی، خوێندکار بە کۆڵێک خەون و دڵێکی گەرم و حەماسەتێکی گەنجانەوە دێت، خەرمانەیەک لە پلان دەبەستێتەوە بە ژوورە سڕ و ڕچیوەکانی بەشەناوخۆیی و بۆگەنی تەوالێتەکان، لێپێچینەوەی پۆلیسەکانی ئەخلاق وەک جێگرەوەی خێزان، تووڕەبوونە بێهۆکانی مامۆستاکانی و توانجی بەردەوامی هاوڕێکانی، بەوەی ژیانی لە خۆی ئاڵۆز کردووە و بەسەریانەوە خۆی کردووە بە ''فەیلەسووف''!

خوێندکار هەموو وزە و تواناکانی تەمەنی لاوێتی بە ئومێدی گەیشتن بە قۆناغی زانکۆ و ڕەهاکردنی بەو جۆرەی خۆی دەیەوێت، لە ئێستای خۆیدا قەتیس دەکات، بێئاگا لەو بەیانییە سواوانەی کە چیتر خەونەکانی وەک خەیاڵێکی کورت و تیژپەڕ لەنێو داڵغەی موحازەرەدا خۆی نمایش دەکات! بێئاگا لە بەتارماییبوونی بێ هۆکاری پرۆژەکانی لە لایەن هاوڕێکان و ئیدارەی زانکۆکەیەوە. بە توندی بەرەو پیری زانکۆ دەچێت، بێئاگا لە دانیشتنە بتئاساکانی سەر کورسییە پەراوێزەکانی کافتریا، بە گەدە و گیرفانی بۆش و دەروونی جەنجاڵ و بیماری...

بەڵام ڕۆژێک هەر ئەو خوێندکارە چاو لە ئاسۆ و بەهیوایە، لەپڕ هەموو ئەم خورافیات و چاوەڕوانییە گەورانەی هەرەس دەهێنن و کۆستی وزە و تواناکانی لە بەردەم ئیدارەی زانکۆی سلێمانیدا، بۆ هەمیشە دەکەوێت! ڕۆژێک تێدەگات چیتر ئێرە ئەو شوێنە نییە کە دەبوو ببێت، لێرەوە وێنای زانکۆ وەک فریادڕەس و ئامڕازی گەشتن بە هیواکانی، بۆ شێوەی مەیدانێکی پڕ مین دەگۆڕێت، کە هەر خولەکێک بە خەونێکیدا دەتەقێتەوە و پڕۆژەیەکی قووت دەدرێت و بزر دەبێت، وردە وردە زانکۆ پتر وەک نەیارێک دەمێنێتەوە، کە چیتر بەرگەی ژینگەکەی ناگرێت، چیتر بە تاسەوە ناچێتە محازەرەکانیەوە و فێری ''لێدان''یان دەبێت، چیتر بەرگەی کافتریا و قسەوباسە بەتاڵەکانی هاوپۆلەکانی ناگرێت، ئیتر تەنیا و بیمار و دەبەنگ دەبێت و ئەوە ڕوو دەدات کە ئیدارەی زانکۆکە دەیخواست.

بەو بۆنەیەیشەوە، ئەم ئیدارە فاشیلەی زانکۆی سلێمانی ئاهەنگێکی پڕ شکۆ و دیوەخانئاسا ساز دەدات و سەرچۆپییەکەیش هەر بە قوربانییەکان خۆیان دەکێشن.

(هەڵبەت ئەمە کۆتایی نییە... دەیان و سەدان و بگرە میلیارەها قسە و نووسینی پەنگخواردووی لەم شێوەیە و زۆری تر، لە سینەی هەر کچ و کوڕێکدان، کە ڕۆژێک لە ڕۆژان بە ناو فەزا ساردوسڕەکەی زانکۆی سلێمانیدا گوزەریان کردبێت...)