Skip to main content

پێکەوە بۆ بینینی فیلم: شکاندنی زیندان لەپێناو چوار خولەک پیانۆژەنیندا

لە ئینگلیزییەوە: ساڤان ئاکۆ
چوار خولەک فیلمێکە دەربارەی تاوانباری و بێتاوانی، دەربارەی پرسیاری ئەوەی کە ئایا دەرەنجامی ئاکتێکی خراپ ئەگەری نەمانی هەیە؟ هەروەها دەربارەی هێزی موزیکیش؛ کاتێک لە دیمەنەکانی سەرەتادا پیانۆیەک پیشان دەدرێت کە دەهێنرێتە ناو ئەو زیندانەی ڕووداوەکانی تێدا ڕوو دەدەن، تێدەگەین ڕزگاری هێندە دوور نییە.
تراودێ ڕۆجەر و جێنی دوو کارەکتەری سەرەکیی فیلمەکەن: جێنێ ژنێکی گەنجی توندوتیژ و خەمۆکە، بەڵام بەقەد مامۆستای پیانۆژەنینەکەی، تراودێ ڕۆجەر، فشاری لەسەر نییە. لە دەرەوەی زیندانەکەی ئەمان، پێشبڕکێیەک بۆ موزیسیانانی خوار تەمەن بیستویەک ساڵ ڕێک خراوە، کە دەبێتە چانسێک بۆ ئازادبوونیان.
تراودێ ڕۆجەر ژنێکی تەمەن هەشتا ساڵە، مامۆستای پیانۆژەنینە، وەک پەرستاریک لە زیندانی ژناندا کار دەکات. وانەی پیانۆژەنین بە هەر کەسێک دەڵێتەوە کە خوازیاری فێربوون بێت، بەڵام زۆربەی زیندانییەکان زیاتر تامەزرۆی یاریی تاوڵەن، وەک لە پیانۆژەنین. تا ئەو کاتەی جێنی دێت، کە سەرەڕای سروشتە توندوتیژەکەی، دەیسەلمێنێت ژەنیارێکی بەهرەمەندە و خاتوو ڕۆجەر بۆ پێشبڕکێیەکی موزیکی مەشقی پێ دەکات.
جێنی، کارەکتەرێکی تر، زیندانییەکی کەللەڕەقە. ئەو بەیانییەی پیانۆکەی خاتوو تراودێ دەگات، جێنی خەبەری دەبێتەوە و دەبینێت هاوژوورەکەی بە پەنجەرەکەدا هەڵواسراوە، خۆی بۆ درێژ دەکات و لە گیرفانیدا جگەرەکان بۆ کێشان دەردەهێنێت؛ بەو ڕادەیە دڵڕەقە. ئەو بێزارکەرە، بەڵام بەهرەیەکی نایابی هەیە. لە دوای زنجیرەیەک ڕووداوی توندوتیژانە، لەگەڵ بەڕێوەبەرانی زیندانەکە بەگژدا دەچێتەوە و داوا دەکات بەشداریی پێشبڕکێی موزیسیانە گەنجەکان بکات، بەڵام ڕەت دەکرێتەوە. ئەمە بۆ ئەو و مامۆستاکەیە دەبێتە سەرەتایەک بۆ بەرەنگارییەکی مەترسیدار، بەوەی جێنی هەر دەچێتە پێشبڕکێکە و بە چوار خولەک هەموو ئامادەبوان سەرسام دەکات.
فیلمەکە ساردوسڕ دەردەکەوێت، بەڵام بە شێوەیەکی ڕوون ئیهانەکردنی ڕیالیزمە، هیچ هەست و سۆزێکی تێدا نییە جگە لە فلاشباکەکان، کە چیرۆکێکی جیاواز لەوانی ترمان پیشان دەدەن. لە توانایدایە بۆ بینەرێکی زۆر و جیاواز بدوێت: ئەو زیندانانەی قارەمانەکانی ئێمەی گرتووەتە خۆی، هەم بەرجەستەن و هەم نابەرجەستە، هەم ڕاستین و هەم خەیاڵین.
*
ئەم فیلمە لە چوارچێوەی پڕۆژەی پێکەوە بۆ بینینی فیلم نمایش کرا و دوابەدوای بینینی لە لایەن بینەرانیەوە گفتوگۆ دەربارەی کرا

زۆرترین خوێنراو

چەمکەکان: ڕادیکاڵیزم

(١) لە ئینگلیزییەوە: ساڤان ئاکۆ کەسی ڕادیکاڵ، کە بە ڕادیکاڵیست ناو دەبرێت، کەسێکە ویستی گۆڕانکاری و ڕیفۆرمی ڕیشەیی بەشێک یان تەواوی سیستمی سیاسی و ئابووری و کەلتووری و کۆمەڵایەتیی هەیە. وشەی ڕادیکاڵ سەرەتا لە بارودۆخێکی سیاسیی نوێ لە بەڕیتانیا بەکار هێنرا، کە پێناسەکەشی هەر بۆ ئەو کاتە دەگەڕێتەوە، کاتێک لە لایەن چارلز جەیمسەوە لە ساڵی ١٧٩٧دا، گۆڕانکاری و ڕیفۆرمی ڕادیکاڵانەی ڕاگەیاند، کە تێیدا بانگەشەیەکی قووڵ و جەوهەری بۆ مافی مرۆڤ بەگشتی و مافی چینە پەراوێزخراوەکان هەبوو، بەتایبەت مافی دەنگدان بۆ تەواوی چینە جیاوازەکان، کە ئەوکات نەبوو. لە دواتردا چەمکی ڕادیکاڵ وەک چەمکێکی گشتی بەکار دەهێنرا و ئەوانەی دەگرتەوە نوێنەرایەتیی ڕیفۆرمی ڕیشەییان دەکرد. لە دوای بزووتنەوەی ڕیفۆڕمی ڕیشەیی ساڵی ١٨٣٢، کە مافی دەنگدانی بۆ چینی ناوەڕاست دەستەبەر کرد، گرووپێکی ڕادیکاڵ هاوپەیمانییان لەگەڵ فراکسیۆنێکی پەرلەمان بەست بۆ فراوانکردنی مافی دەنگدان، تا چینی کرێکارانیش بگرێتەوە.کاتێک ئەم بزووتنەوەیە مافی دەنگدانی فراوان کرد، ڕادیکاڵەکانی لەندەن ئەرکی ڕێکخستنی دەنگدەرە تازەکانیان بۆ هاوکاریکردنی گۆڕ

ژمارەی ١ی بڵاوکراوەی ڕەت بڵاو دەکرێتەوە

چوار مانگ بەسەر دروستبوونی بلۆگی ڕەتدا تێپەڕ دەبێت، کە لەو ماوەیەدا و بەپێی ئەو توانایەی کۆمەڵەی ٦٨ و هاوڕێیانی هەیانبوو، چەندین بابەت و وتار و نووسینی خوێندکاریی تێدا بڵاو کراوەتەوە و تا ڕادەیەک جێی خۆی لەو سەرچاوە سەرەکییانەدا کردووەتە کە دەکرێت خوێندکاران وەک شوێنگەیەکی هزری و مەعریفی بە کاری بهێنن. دوابەدوای ئەم ئەزموونە ئەلیکترۆنییە، بۆ زیاتر چوونەناو ئەو کایەی کاری بۆ دەکات و بۆ قووڵتر ڕۆچوونە ناو خوێندکارانەوە، ڕەت دەبێتە بڵاوکراوەیەکی خوێندکاری و لێیەوە و بە قەڵەمی خوێندکاران و گەنجان ئەو پرسە هەستیارانە دەورووژێنرێن و ئەو برینە قەتماغەگرتوانە دەکولێنرێنەوە، کە دەیەیەکە زانکۆ و پەیمانگە و خوێندکاران بە دەستیانەوە دەناڵێنن و سەرچاوەی تەواوی کێشە و گرفتە سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی و کەلتوورییەکانیانە. هەموو ئەمانەش لەژێر دروشمێکدا: ''بۆ خوێندکارێکی بەرەنگار''. لە بڵاوکراوەی ڕەتدا، بە هەمان ئەو ئامانجەی بلۆگەکەی بۆ دروست کرا کار دەکرێت و ڕەچاوی ئەو دۆخە هزری و مەعریفییە دەکرێت کە توێژی خوێندکاران تێیدان؛ زمانێکی ڕوون و ڕەوان، ئایدیایەکی هاوبەش و دەستەجەم

چەمکەکان: ئایدۆلۆژیا

(٧) لە ئینگلیزییەوە: ساڤان ئاکۆ ''ئایدۆلۆژیا ئەو شاشەیەیە کە مرۆڤ لێیەوە جیهان دەبینێت.'' ئایدۆلۆژیا دیاردەیەکی مۆدێرنە و پەیوەندیی بە دۆخە سیاسی و ئابوورییەکانی سەدەی نۆزدە و بیستەوە هەیە. بە دیاریکراوی و بە زەقی، چەمکی ئایدۆلۆژیا لە ماوەی پێش و پاشی شۆڕشی فەڕەنسیدا پەیدا بوو. لە سۆسیۆلۆجیدا ئایدۆلۆژیا ئەو دیدەیە کە کەسێک بەرانبەر جیهان هەیەتی و کۆکراوەی کەلتوور، بەهاکان، بڕواکان، دۆخە هاوبەشەکان و پیشبینییەکانی خۆیان و ئەوانی ترە. هەروەها ناسنامەیەک بە کۆمەڵگە، گرووپ و پەیوەندیی نێوان کەسەکان دەدات، شێوە بە بیروڕاکان، کردارەکان، کارلێککردنەکان و هەموو ئەوانەی لە کۆمەڵگەدا ڕوو دەدەن، بە شێوەیەکی فراوان دەدات. هەروەها لە سۆسیۆلۆجیدا ئایدۆلۆژیا چەمکێکی ئێجگار گرنگە و کرۆکی ئەو ڕووەیە کە سۆشیالیستەکان لێی دەکۆڵنەوە، چونکە ڕۆڵێکی بەهێز و بنچینەیی دەگێڕێت لە شێوەبەخشین بە ژیانی کۆمەڵایەتی و ئەوەی چۆن کۆمەڵگە بەگشتی ڕێک خراوە و چۆن کار دەکات و ڕاستەوخۆ پەیوەندیی بە پێکهاتەی کۆمەڵایەتی، سیستمی ئابووریی بەرهەمهێنان و پێکهاتەی سیاسییەوە هەیە. ئایدۆلۆژیا بە هەمان